هنر مدرن چیست و چگونه مبدا تحول جهان هنری امروز شد؟

تولد مدرنیسم و ​​هنر مدرن را می‌توان در انقلاب صنعتی ردیابی کرد. این دوره با تغییرات سریع در ساخت، حمل‌و‌نقل‌ و ‌فناوری از حدود اواسط قرن 18 آغاز شد و تا قرن 19 ادامه یافت و تأثیر عمیقی بر شرایط زندگی اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در اروپای غربی، آمریکای شمالی و سرانجام در جهان گذاشت. اشکال جدید حمل و نقل از جمله راه آهن، موتور بخار و مترو، شیوه زندگی، کار و رفت‌و‌آمد مردم را تغییر داده و جهان‌بینی خود را گسترش داده و به ایده‌های جدید دسترسی پیدا می‌کند. با رونق مراکز شهری، کارگران برای مشاغل صنعتی به شهرها مهاجرت کردند و جمعیت شهری رونق ‌ گرفت. اما هنر مدرن چیست؟ در این مطلب به بررسی کامل ریشه‌های هنر مدرن، فلسفه هنر مدرن و خط سیر تکامل آن می‌پردازیم.

هنر مدرن چیست؟ ریشه‌های شکل‌گیری مدرنیسم در هنر

قبل از قرن نوزدهم، اغلب به هنرمندان مأموریت داده می‌شد تا برای افراد ثروتمند یا مؤسساتی مانند کلیسا، آثار هنری بسازند. بخش اعظم این هنر صحنه‌های مذهبی یا اساطیری را به تصویر می‌کشد که داستان‌هایی را برای هدفی خاص به بیننده نشان می‌داد.

در طول قرن نوزدهم، بسیاری از هنرمندان شروع به ساختن آثار هنری براساس تجربیات شخصی خودشان و درمورد موضوعاتی کردند که خودشان انتخاب کردند. با انتشار نظریه روان‌شناسی “تفسیر رویاها” زیگموند فروید (1899) و محبوبیت اندیشه ذهن ناخودآگاه، بسیاری از هنرمندان شروع به کاوش رویاها، نمادگرایی و نمادهای شخصی به عنوان راه‌های ترسیم تجربیات ذهنی خود کردند.

برخی از هنرمندان با استفاده از بیان رنگی، مواد غیر‌سنتی و تکنیک‌ها و رسانه‌های جدید، به چالش‌کشیدن این تصور را که هنر باید واقع‌بینانه جهان را به تصویر بکشد، آزمایش کردند. در میان این رسانه‌های جدید، عکاسی بود که اختراع آن در سال 1839 امکانات اساسی برای ترسیم و تفسیر جهان ارائه کرد.

هنر مدرن به دلیل زیبایی شناسی آوانگارد مشهور است و با هنرمندان آینده‌نگر خود شناخته می‌شود. طی 100 سال تکامل، هنر مدرن سبک‌های مختلفی را شامل می‌شود که برخی از آن‌‌ها امروزه بسیار شهرت دارند.

برای ردیابی تکامل چشم‌گیر هنر مدرن، باید ژانرهای بسیاری را که آن را تشکیل می‌دهد شناخت و درک کرد.

هنرهای مدرن، نقاشی، مجسمه سازی، معماری و هنرهای گرافیکی مشخصه قرن بیستم و بیست‌و‌یکم و قسمتی از قرن نوزدهم هستند. هنر مدرن حرکات، تئوری‌ها و نگرش‌های متنوعی را پذیرفته است که مدرنیسم به ویژه در گرایش به رد‌کردن فرم‌ها و کنوانسیون‌های سنتی، تاریخی یا دانشگاهی در تلاش برای ایجاد یک هنر بیشتر در راستای ایجاد تغییر در شرایط اجتماعی، اقتصادی و فکری درگیر است.

مدرنیته در هنر از کجا آغاز شد؟ سبک های هنر مدرن چیست؟

آغاز نقاشی مدرن را نمی‌توان به روشنی مشخص کرد. اما توافق کلی وجود دارد که در فرانسه قرن 19 آغاز شد.

نقاشی‌های گوستاو کوربت، ادوارد مانت و امپرسیونیست‌ها نمایان‌گر دوری عمیق‌تر از سنت غالب آکادمیک و تلاش برای بازنمایی طبیعت‌گرایانه‌تر از جهان تجسمی است.

جانشینان این نقاشان دوره پس از امپرسیونیسم را می‌توان به عنوان نمونه‌های مدرن‌تر در فاصله‌گیری از فنون سنتی و حرکت به سمت موضوع و بیان از دید شخصی و ذهنی‌تر مشاهده کرد.

از حدود دهه 1890 به بعد، حرکات و سبک‌های متنوعی بوجود آمد که هسته اصلی هنر مدرن است و نمایان‌گر یکی از نکات برجسته فرهنگ تجسمی غربی است.

مهم‌ترین سبک های هنر مدرن

قرن نوزدهم نیز شاهد تعدادی از تحولات فلسفی بود که تأثیر بسزایی در هنر گذاشت. به عنوان مثال، رشد اندیشه سیاسی، کوربت و دیگران را به سمت ترویج شکلی آگاهی‌بخشی اجتماعی از طریق نقاشی واقع گرایانه سوق داد. خودآگاهی جدیدی که فروید آن را تبلیغ کرد ، منجر به ظهور اکسپرسیونیسم آلمانی شد (یا حداقل همزمان با آن)، زیرا هنرمندان به بیان احساسات و تجربیات ذهنی خود روی آوردند. مهم‌ترین سبک های هنر مدرن که عمدتا مربوط به هنرهای تجسمی است شامل موارد زیر است:

• نئوامپرسیونیسم (Neo-Impressionism)
• سمبولیسم (Symbolism)
• فاویسم (Fauvism)
• کوبیسم (Cubism)
• فوتوریسم (Futurism)
• اکسپرسیونیسم (Expressionism)
• برتری گرایی (Suprematism)
• سازه گرایی (Constructivism)
• نقاشی متافیزیکی (Metaphysical painting)
• د استیگل (De Stijl)
• دادائیسم (Dada)
• سورئالیسم (Surrealism)
• رئالیسم اجتماعی (Social Realism)
• اکسپرسیونیسم انتزاعی (Abstract Expressionism)
• هنر پاپ (Pop art)
• هنر اوپ (Op art)
• مینیمالیسم (Minimalism)
• ​​نئو اکسپرسیونیسم (Neo-Expressionism)

با وجود تنوع عظیمی که در این جنبش‌ها مشاهده می‌شود، اکثر آنها از لحاظ ویژگی‌های کلی مدرن هستند.

بخون: فلسفه هنر چیست؟ 4 منظر اصلی در توضیح فلسفه هنر + کتاب‌ها

ویژگی های هنر مدرن که باید شناخت

اگرچه هیچ ویژگی مشخصی از “هنر مدرن” وجود ندارد، اما تعدادی از خصوصیات مهم آن به شرح زیر ذکر شده است:

(1) انواع جدید هنر

هنرمندان مدرن نخستین کسانی بودند که هنرهای کولاژ ، انواع فرم‌های اسمبل هنری، انواع هنرهای در حال حرکت (kinetic art)، ژانرهای مختلف عکاسی، انیمیشن (نقاشی به علاوه عکاسی) هنرهای زمینی یا کارهای خاکی و هنرهای نمایشی را توسعه دادند.

(2) استفاده از مواد جدید

نقاشان مدرن اشیاء مختلف خود مانند قطعات روزنامه و موارد دیگر را بر روی بوم‌های نقاشی می‌چسبانند. مجسمه سازان از “اشیاء یافت شده” مانند “پیش‌ساخته‌های” مارسل دوشان استفاده می‌کردند که از آنها آثار Junk art را خلق می‌کردند. این اسمبل‌های هنری از معمولی‌ترین وسایل روزمره مانند اتومبیل، ساعت، چمدان، جعبه‌های چوبی و موارد دیگر ساخته شده‌اند.

(3) استفاده رسا از رنگ

حرکات هنر مدرن مانند فاویسم و اکسپرسیونیسم اولین جنبش‌هایی بودند که از رنگ به شکلی اساسی استفاده کردند.

(4) تکنیک های جدید

کرومیتوگرافی توسط هنرمند پوستر ژول چره اختراع شد، طراحی اتوماتیک توسط نقاشان سورئالیست، همانند Frottage و Decalcomania، ساخته شد. نقاشان ژست گرا، نقاشی اکشن را اختراع کردند. هنرمندان پاپ “نقاط Benday” و چاپ ابریشم را به هنر معرفی کردند.

به اختصار مهم‌ترین ویژگی های هنر مدرن موارد زیر است:

• تسریع در تغییر فناوری
• گسترش دانش و درک علمی
• بی ارتباطی ظاهری به برخی منابع سنتی
• ارزش و اعتقاد و آگاهی گسترده در مورد فرهنگ‌های غیر‌غربی

اگر چیزی وجود داشته باشد که هنرمندان مدرن را هم از سنت‌گرایان قبلی و هم بعد از مدرنیسم پسامدرنیست جدا کند، این اعتقاد مشترک است که «هنر اهمیت دارد».

برای آنها هنر ارزش واقعی داشت. در مقابل، پیشینیان آنها ارزش آن را ساده فرض می‌کردند. همه آنها در دورانی زندگی می‌کردند که تحت کنترل سیستم های ارزشی مسیحی بوده و به سادگی “قوانین را رعایت کرده بودند“.

کسانی که پس از دوره مدرن (1970 به بعد) آمدند، به اصطلاح “پست مدرنیست‌ها” ، تا حد زیادی این عقیده را رد کردند که هنر (یا زندگی) دارای ارزش ذاتی است.

عکاسی مدرن چه جایگاهی در مدرنیته دارد؟

یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین رسانه‌های جدید که در دوران مدرنیته برجسته شده، عکاسی است.

به طور خاص پنج ژانر در عکاسی تأسیس شده است. آنها عبارتند از:

• پرتره: ژانری که تا حد زیادی جایگزین پرتره‌های نقاشی شده است.
• پیکره‌گرا:  نوعی از هنر است که در آن عکاس برای ایجاد یک تصویر “هنری” یک عکس معمولی را دستکاری می‌کند.
• عکاسی مد: نوعی از عکاسی است که به تبلیغات لباس، کفش، عطر و سایر کالاها اختصاص داده شده است.
• عکاسی مستند: نوعی فوکوس تیز و فشرده که لحظه‌ای از واقعیت را برای ارائه پیام درمورد آنچه در جهان اتفاق می‌افتد. ضبط می‌کند.
• عکاسی خیابانی: هنر ضبط تعاملات فعالیت‌های انسانی در مناطق شهری است. این ژانرها که توسط بسیاری از بزرگ‌ترین عکاسان جهان انجام شده اند، سهم عمده ای در هنر مدرن قرن بیستم دارند.

مدرنیته در هنر چه زمانی به پایان رسید؟ چه چیزی جایگزین آن شد؟

مدرنیسم فقط متوقف نشد بلکه به تدریج در حوادث اواخر دهه 1960 کم‌رنگ شد.. دوره‌ای که همزمان با ظهور فرهنگ توده‌ای پاپ و همچنین ظهور چالش‌های ضد‌اقتدارگرایی (در زمینه‌های اجتماعی و سیاسی و همچنین هنر) همراه بود.

نقطه عطف این مساله سال 1968 بود که شاهد حمله تیتان، ترورهای مارتین لوتر کینگ و بابی کندی و تظاهرات‌های خیابانی در پایتخت‌های اروپا بود.

مقاله پیشنهادی: هنر تجاری چیست؟

از آنجا که مدرنیسم جنبشی قدیمی به نظر می‌آمد، جای خود را به آنچه به عنوان “هنر معاصر” معروف است داد.

تفاوت بین هنر مدرن و هنر معاصر تغییر تمرکز به دور از زیبایی شناختی به مفهوم اساسی اثر است. (هنر مفهومی و هنر نمایشی نمونه‌های خوبی است). نتیجه نهایی یک اثر هنری معاصر از فرایندی که هنرمند به آنجا می‌رسد، اهمیت پیدا نمی‌کند، روندی که اکنون بعضی اوقات نیاز به مشارکت از طرف مخاطبان دارد.

عبارت دیگری  “پسامدرنیسم”  اغلب برای بیان هنرهای اخیر آوانگارد استفاده می‌شود. مکاتب “هنر پست مدرنیستی” از مجموعه جدیدی از زیبایی شناسی حمایت می‌کنند که با بیشتر بر روی سبک تمرکز می‌کنند. به عنوان مثال، آنها بر سبک بر ماده تأکید می‌کنند (مثلاً نه “چه” بلکه “چگونه” ؛ نه “هنر به خاطر هنر” بلکه “سبک به خاطر سبک”) و اهمیت بسیار بیشتری را به ارتباط هنرمند با مخاطب می‌بخشند.

5 نقاشی مدرن که باید بشناسید

با ظهور چالش دوران هنر مدرن ، نقاشان مدرن این واقعیت تاریخی در دنیای هنر را پذیرفتند و از انطباق با مقررات و استفاده از موضوعات رئالیسم فاصله گرفتند. آزادی تازه‌ای از سوژه‌ها و شیوه‌های سنتی نمایش با وجود ادوارد مانه ، که شاید بتوان آن را نقطه عزیمت هنر مدرن دانست وارد عرصه نقاشی مدرن شد. در این مطلب به معرفی 30 اثر بهترین نقاشی های مدرن که انقلابی در دنیای هنرهای تجسمی ایجاد کرد می‌پردازیم. با ما همراه باشید.

1- ناهار در چمن‌زار، اثر ادوارد مانه، سال 1863، آغاز نقاشی مدرن

Le déjeuner sur l’herbe

قابل‌تشخیص‌ترین و تحسین‌برانگیزترین اثر جنبش امپرسیونیسم که از کنوانسیون‌های کلاسیک جدا شد. حضور یک زن برهنه – احتمالاً یک روسپی – در میان مردان پوشیده، بورژوازی که در یک محیط مدرن معرفی شده بود، متناسب با شرایط آن دوره نبود. انقلاب مدرنیستی فضای تصویری از این‌جا آغاز می‌شود.

2- احساس، طلوع آفتاب اثر کلود مانه، سال 1872

Impression, Sunrise

این نقاشی مدرن، توجه بیشتر بازدیدکنندگان را در سالن فرانسوی Refusés جلب کرد  زیرا آنها قادر به تشخیص صحنه در بندر لو هاور، قایق‌ها و ملوانان نبودند و از چنین طرحی جا خوردند. بحث درباره “برداشت” یا “Impression” بود – همان هدفی كه اعضای گروه امپرسیونیسم تصمیم گرفتند نام خود را بر آن اساس انتخاب کنند.

3- مدل‌ها، اثر جورج سورا، سال 1888

Models

به نظر می رسد سورات پاسخ خود را به انتقاد از نقاشی نقطه نقطه در روش نقاشی نئو-امپرسیونیستی که توسط تئوری‌های علمی نور، رنگ و اپتیک ارائه می‌شود، با این نقاشی مدرن داده است. بدن‌های به ابعاد واقعی، زنان برهنه – یکی از نجیب‌ترین و مورد‌احترام‌ترین سوژه‌های تاریخ هنر – که در مقابل تحریک‌کننده‌ترین آثار مانیفست هنر مدرن هستند ظاهر می‌شوند.

4-ورود مسیح به بروکسل، اثر جیمز انسور، سال 1888

Christ’s Entry into Brussels

در پاسخ به سبک pointillist فرانسوی ، انسور از آزادی پرخاش‌گرانه استفاده کرد. این نقاشی مدرن تا سال 1929 به طور عمومی در معرض نمایش قرار نگرفت. این اثر پیشگام اکسپرسیونیسم قرن بیستم است. دریایی خشن، زشت، بی نظم و غیر‌انسانی از ماسک‌ها، دلقک‌ها، چهره‌های تمثیلی و کاریکاتورها در این اثر به نمایش گذاشته شده است.

5- جاده ای با سرو و ستاره، اثر وینسنت ونگوگ، سال 1890

Country Road in Provence by Night

نقاشی مدرن “جاده با سرو و ستاره” به شدت منعکس‌کننده اعتقاد وینسنت ون گوگ، نقاش پست-امپرسیونیست هلندی به حکمت معنوی در مرگ است. ستاره عصر، به سختی در سمت چپ نقاشی قابل مشاهده است. درخت سرو “متناسب و زیبا ” در وسط. هلال ماه در حال ظهور در سمت راست به عنوان نمادهای بی‌نهایت و ابدیت شناخته می‌شوند.

کلام آخر: هنر مدرن چیست؟

هنر مدرن در قرن 19 و 20 رواج داشت. اگرچه بعدها هنر معاصر یا آوانگارد جایگزین آن شد اما این هنرها نیز کاملا تحت تاثیر مدرنیته هستند. در مدرنیته هنری نگاه به کار هنری عوض شد. کارهای هنری از یک رویکرد سفارشی با تم اغلب مذهبی در قرون وسطا و رنسانس به کارهای جدیدی تغییر شکل داد. واقع‌گرایی و فراواقع‌گرایی که تحت تاثیر نظریه‌های فروید بود تاثیر زیادی بر این جنبش گذاشت. انواع سبک های هنری مدرن در این دوره معرفی شد که هریک تاثیر خاص خود را بر هنر دنیای امروزی داشته است.