«موسیقی آلپاین» (Alpenländische Volksmusik) جوهره‌ای از روح کوه‌های آلپ است؛ جایی که جنوب آلمان، به‌ویژه «بایرن» و «بادن – وورتمبرگ»، با اتریش و سوئیس هم‌آوایی می‌کند. این ژانر، ریشه در قرن‌های گذشته دارد و نمادی از زندگی روستایی، جشن‌های محلی و پیوند انسان با طبیعت است. تصور کنید، صدای زنگوله‌های گاوها در دشت‌های سبز، اکوی صدای یودل (آوای «هو-لا-ری-یااااا!» چوپان‌های اطراف آلپ) در دره‌های صخره‌ای، و ریتم‌های شاد رقص‌های سنتی، نسل‌ها را به هم متصل می‌کند.
موسیقی فولک آلپاین، نه فقط موسیقی، بلکه روایتی فرهنگی است که در جشنواره‌هایی چون «اکتبرفست مونیخ» یا «کارناوال‌های زمستانی بایرن»، زنده می‌شود. سازهای غالب آن، آکاردئون، هک‌برت (تخته‌ای که با کفش زده می‌شود)، ویولن زیلرتالر، و البته الفن (شیپور آلپ) است. ترکیب این سازها، صدایی گرم، ارگانیک و گاهی نوستالژیک خلق می‌کنند. ملودی‌های این سبک، اغلب در گام‌های ماژور با ریتم‌های والس، لندلر یا شوپلاتلر، جریان دارند. در کنار این موسیقی، رقص مردان با شلاق و کفش چرمی و رقص زنان در دیندرل‌های رنگارنگ، بخشی از هویت این سبک موسیقی است. موسیقی فولک و سنتی آلپاین، بخشی از تبلور هنر آلمان در طول تاریخ است.
«یودل» آن تکنیک منحصربه‌فرد آوازی بدون کلام، با جهش‌های ناگهانی از صدای سینه به سر، حس آزادی و شادی کوهستانی را القا می‌کند؛ اما موسیقی فولک آلپاین، فقط شادی نیست؛ آهنگ‌های غمگینش، از جدایی‌ها، مهاجرت‌ها و زیبایی‌های فریبنده طبیعت می‌گویند. در این بخش از سری مقالات «موسیقی ملل» سراغ یکی از شنیدنی‌ترین سبک‌های کهن موسیقی آلمان رفته‌ایم. با ما همراه باشید.
در دوران مدرن، گروه‌هایی چون Ursprung Buam یا Zillertaler Schürzenjäger، سبک موسیقی فولک آلپ را با راک و پاپ آمیخته‌اند؛ اما هسته‌اش همچنان سنتی باقی مانده است. صدایی که هویت آلمانی را در برابر جهانی‌شدن حفظ می‌کند.
گروه Ursprung Buam
گروه Ursprung Buam یکی از محبوب‌ترین و اصیل‌ترین گروه‌های موسیقی آلپاین در دو دههٔ اخیر است. این گروه سه‌نفره (گاهی با نوازندهٔ مهمان چهار یا پنج‌نفره) از منطقهٔ «زیلرتال» (Zillertal) در ایالت تیرول اتریش می‌آیند. همان دره‌ای که به «مهد یودل و موسیقی آلپ» معروف است. اعضای اصلی گروه، برادران مارتین، مانفرد و آندریاس براندر (Brugger) هستند که از کودکی با آکاردئون، گیتار، ویولن زیلرتالر و البته یودل بزرگ شده‌اند.
آن‌ها از سال 1994 فعالیت حرفه‌ای خود را شروع کرده‌اند و تا به امروز بیش از ۲۰ آلبوم طلایی و پلاتین در موسیقی آلمان، اتریش و سوئیس منتشر کرده‌اند. گروه Ursprung Buam برخلاف خیلی از گروه‌های پاپ – فولک، تقریباً هیچ‌وقت از درامز الکترونیک یا سینتی‌سایزر استفاده نمی‌کنند و صدای کاملاً آکوستیک و سنتی را در آثارشان حفظ کرده‌اند. به همین دلیل از آن‌ها با عنوان «نگهبانان واقعی Volksmusik آلپاین» یاد می‌شود.
چرا یک گروه اتریشی، نماینده موسیقی فولک آلمان است؟
موسیقی آلپاین، یک فرهنگ مشترک فراملی است. سبک «Alpenländische Volksmusik» (موسیقی فولک آلپاین) متعلق به کل منطقهٔ آلپ مرکزی است و مرزهای سیاسی قرن بیستم را به رسمیت نمی‌شناسد. این سبک دقیقاً در سه کشور/منطقه به شکل یکسان اجرا و شناخته می‌شود.
- – جنوب آلمان (بایرن + آلگائو در بادن – وورتمبرگ و شوانگائو)
- – اتریش (به‌خصوص تیرول، زالتسبورگلاند، اشتایرمارک، کرنتن)
- – سوئیس آلمانی‌زبان (آپنتسل، گراوبوندن)
لهجه، لباس، سازها، یودل‌ها و حتی اکثر آهنگ‌ها در هر سه منطقه تقریباً یکسان است، به همین دلیل وقتی در مونیخ، زالتسبورگ یا زوریخ یک آهنگ فولک آلپاین پخش می‌شود، هیچ‌کس نمی‌پرسد «این مال کدام کشور است؟» چون همه می‌دانند که این موسیقی «آلپ» است.
از طرفی گروه Ursprung Buam در آلمان، بیشتر از اتریش شهرت دارند. بیش از ۷۰٪ فروش آلبوم‌هایشان در آلمان است. تقریباً هر سال ۱۰۰–۱۵۰ کنسرت در بایرن، بادن – وورتمبرگ و بایرن – سوابیا دارند. در تمام چادرهای بزرگ اکتبرفست، مونیخ (Hacker-Festzelt, Löwenbräu, Schottenhamel و…) جزو گروه‌های ثابت و محبوب هستند. چندین جایزهٔ طلایی و پلاتین در آلمان گرفته‌اند (در اتریش خیلی کمتر). به‌عبارت‌دیگر، در ذهن آلمانی‌ها Ursprung Buam «گروه خودمانی» حساب می‌شوند، درست مثل‌اینکه در ایران یک خوانندهٔ آذری‌زبان، در تهران معروف‌تر از تبریز باشد و همه بگویند این «خوانندهٔ ماست».
موسیقی A Steirermadl, a Tiroler Bua از Ursprung Buam
آهنگ «A Steirermadl, a Tiroler Bua» (دختر اشتایری، پسر تیرولی) یکی از شاخص‌ترین ترک‌های این گروه است. این آهنگ، از سال 2008 تا امروز جزو ۱۰ آهنگ پرتقاضای هر «اکتبرفست» و هر «فستیوال آلپاین» است. متن آهنگ داستان عشق ساده و شاد بین یک دختر از ایالت اشتایرمارک (Steiermark) و یک پسر از تیرول را تعریف می‌کند. دو منطقه‌ای که لهجه و لباس سنتی متفاوتی دارند، ولی با موسیقی و یودل به هم وصل شده‌اند.
موسیقی A Steirermadl, a Tiroler Bua از Ursprung Buam
آهنگ با مقدمهٔ آکاردئون و گیتار شروع می‌شود و بعد یودل‌های سه‌صدایی خیلی تمیز و پرقدرت وارد می‌شوند و در نهایت همه با هم کُرُس معروف «A Steirermadl, a Tiroler Bua, die san so verliebt, juchiza!» را می‌خوانند. این ترک دقیقاً همان چیزی است که از موسیقی فولک آلپاین انتظار داریم. ریتم والس – لندلر شاد، هارمونی‌های گرم سه‌صدایی، یودل‌های بلند و پرشوری که انگار از قلهٔ کوه می‌آید و حس قوی تعلق به منطقه و فرهنگ آلپ از جملهٔ این شاخصه‌هاست.
از نظر محبوبیت، این آهنگ بارها در چارت‌های رسمی اتریش و آلمان به رتبه‌های تک‌رقمی رسیده و ویدئوکلیپش در یوتیوب بیش از ۲۵ میلیون بار دیده شده است. هنوز هم هر سال در تمام چادرهای بزرگ «اکتبرفست» مثل Hacker-Z TNT یا Schottenhamel, وقتی این ترک پخش می‌شود، همه روی میزها رفته و با ریتم یودل دست می‌زنند. به همین دلیل «A Steirermadl, a Tiroler Bua» را می‌توان یکی از سرودهای مهم نسل جدید موسیقی آلپاین دانست.
نظرات کاربران