سینمای کمدی را معمولا نه جدی می‌گیرند و نه چندان در آن تعمق می‌کنند. چرا که عادت ما بر این است که در برخورد با آن، تنها بخدیم و دنیا و مشکلات‌مان را فراموش‌کنیم. بسیاری از فیلم‌های کمدی، به خصوص کمدی آمریکایی، با جدی‌ترین جهات حیات اجتماعی و فردی انسان و معضلات آن سروکار دارد. کمدین برای کسب نقشی مطلوب در جامعه به مبارزه‌ای دیرینه برمی‌خیزد. رودررویی و برخوردش، چه نسبت به جامعه و چه در برابر زن، برای ما دشوار و شاید حتی بسیار جدی است. اما، پذیرش آن در شکل کمدی، امکان‌پذیر و قابل هضم می‌شود. ما به کمک خنده، خود را از اصل مساله دور می‌کنیم. در اینجا قصد داریم به معرفی و بررسی روند تاریخی و ماهیت سینمای کمدی آمریکا در فاصله دهه‌های 20 الی 70 قرن بیستم و معرفی بهترین فیلم های کمدی قرن بیستم بپردازیم. برای شناخت بیشتر و آسان‌تر شما، تصاویر و ویدیو‌هایی در انتهای این مطلب ضمیمه شده‌است.
سینمای کمدی آمریکا در قرن بیستم
فردی درگیر عدم تطابق با فرهنگ خویش که ماجراهای خنده‌آور او، اساسا از عدم توانایی‌اش در هم‌گامی با جامعه‌اش ریشه می‌گیرد. اغلب، فرد مورد‌نظر، بسیار تمایل دارد که عضوی از جامعه شود. اما ترکیبی از حالت کودکانه‌اش با بی‌تفاوتی جامعه، لااقل به طور موقت، او را از موفقیت دور نگه‌میدارد.
این ژانر کمدی در سال‌های دهه‌ی 1920 در کنار ظهور اعتماد جهانی به آمریکایی‌ها بیشترین محبوبیت را داشت. چارلی چاپلین(Charlie Chaplin)، باستر کیتن (Baster Kitten)، هارولد لوید (Harold Lloyd)، لورل هاردی (Lorel Hardy) و هری لنگدرون (Harry Langdon) در این دوره به اوج محبوبیت رسیدند. دوره‌ای که پیش از بحران بزرگ اقتصادی در روزهای سینمای صامت رقم خورد.
این ژانر کمدی، در فیلم‌های چاپلین در سال‌های 1930، باب هوپ در سال‌های دهه 1940، دنی کی در سال‌های 1950و جری لوئیس (Jerry Lewis ) در سال‌های دهه 1960 ادامه یافت. هرچند در ابتدای سال‌های 1930، ژانر دوم که پیش از آن موقعیت تبعی داشت، ظهور کرد.
ژانر دوم، تقابل زن و مرد در کمدی آمریکایی
ژانر دوم کمدی که ابتدا در سال‌های دهه‌ی 1930 پدید آمد، تقابل تیپ مرد و زن بود که تا به امروز نیز به حیات خود ادامه داده‌است. بیشتر فیلم‌های این ژانر صرف نمایش غلو شده‌ی برخورد یک مرد و زن است. برخوردی که از دفاع جنس مذکر، اغلب به تفصیل ارائه می‌شود و مورد تمسخر قرار می‌گیرد.
انسان به کرات می‌شنود که این کمدی‌ها را “خل بازی” یا “دیوانه وار: توصیف می‌کنند. این اصطلاحات بیشتر شکل آن‌ها را نشان می‌دهد تا ماهیت و چیستی را. در بیشتر این فیلم‌ها زن در ابراز عواطف خود، آزاد، کمی ابلهانه و رک‌گو ظاهر می‌شود. منطقی از آزادی بیان می‌شود که جنس مذکر نمی‌تواند در مقابل آن مقاومت کند.
فیلم های کمدی قرن بیستم
کمدی های هوارد هاوکز (Howard Hawks) شامل موارد زیر اغلب به عنوان مثال‌هایی برای تیپ کمدی‌های مرد در مقابل زن، ذکر می‌شوند.
- His Girl Friday 1940
- Bringing Up Baby 1938
- Twentieth Century 1934
- Monkey Business 1952
- Cradle Snatchers 1927
- Ball of Fire 1941
اما این عناصر منحصر به فیلم‌های هاوکز نیست. نمونه‌های بسیاری نیز وجود دارد. این الگو در فیلم‌های زیر نیز آشکار است. برخی دیگر از بهترین فیلم های کمدی قرن بیستم:
- Rocky Heart (ویلیام ولمن)
- هیچ چیز مقدس نیست (ویلیام ولمن)
- من و عشقم (رائول والش)
- The Palm Beach Story (پرستون استرجس)
- Philadelphia Story (جرج کیوکر)
- Pat and Mike (جرج کیوکر)
- دنیای عجیب و غربی است (دبلیو. اس. واندایک)
این الگو بار دیگر در مضمون‌های معاصرتری در این‌گونه فیلم‌های سال‌های 1970 هم‌چون “تازه چه خبر دکتر جون؟ ، “ماه کاغذی” و “برای هم ساخته‌شده‌اند”، ادامه می‌یابد. اولی، امروزی کردن آگاهانه‌ای از کمدی‌های اولیه‌ی هاکز است. این فیلم با عنصری از تسلط جنسی همراه است، اما به آن به عنوان مساله‌ای فیزیکی با اشاره‌های ضمنی روانشناسانه‌ی کمیک برخورد می‌شود.
عناصر همان هستند، اما کمدی مستقیما از مساله جنسی سرچشمه می‌گیرد که به عنوان مشکلات و مسائل بازیگران نقش اول، ارایه می‌شود. در این فیلم تماشاگر با تصاویری از نحوه پرورش و رشد دوران کودکی و نوجوانی دو بازیگر اول، با آن‌ها آشنا می‌شوئد. از دید جوزف بالونیا که در گهواره‌اش دراز کشیده، والدنیش را می‌بینیم که بر سر نام او با هم نزاع می‌کنند. تصاویر کمیک که ضربه‌های روانی را نشان می‌دهد که از آن دو بزرگ‌سالان عاشق، بیزارهای فعلی را ساخته است.
در تصویر دیگری، کودک در وان حمام در محاصره مادر و خواهرانش دیده می‌شود. همه در این باره صحبت می‌کنند که “گیگی” چگونه با خود بازی می‌کند. او بالاخره به یک ضدزن تبدیل می‌شود. مردی که نمی‌تواند رابطه‌ای پایدار با یک زن داشته باشد. عناصر روانشناسانه در این فیلم به شکل ظریفی قرار داده شده است.
تاریخچه ژانر کمدی فردی در سینمای آمریکا
برای بررسی ژانر کمدی فردی در سینمای آمریکا، می‌توانیم آثار چهار کمدین را که در دوره‌ی 1914 تا 1927 بر این ژانر حاکم بودند، مورد مطالعه قرار دهیم. هرچند همه‌ی آن‌ها خارج از این دوره نیز فیلم‌هایی ساخته‌اند. ام قطعا در لیست بهترین فیلم های کمدی قرن بیستم قرار خواهند گرفت.
- چارلی چاپلین (Charlie Chaplin)
- باستر کیتن (Buster Keaton)
- هری لنگدون (Harry Langdon)
- هارولد لوید (Harold Lloyd)
در دوره‌ی جدیدتر، یک نمونه از آن‌ها که در سنت “فرد در جامعه” به کار ادامه داد، جری لوئیس (Jerry Lewis) بود.
کمیک فردی در سینما در دوره‌ی 1918 تا 1927، در آمریکا به اوج محبوبیت رسید. زمانی که کمدی با وجهه عمومی، ترکیبی درهم و برهم از تاریخ غالبا غم‌انگیز معاصر تلقی می‌شد. جنگ بزرگ (جنگ جهانی اول) پایانه یافته بود و مردم آمریکا معاهده‌ی ورسای را رد کرده‌بودند. به دلیل “تهدید سرخ” دهه‌ی پیش، که به این دوره منتقل شده بود، ترس شدیدی از روسیه و انقالاب آن و آروزیی برای گریختن به سوی انزوا وجود داشت. (که هر دوی آن‌ها توسط وسایل ارتباط جمعی تشویق می‌شد.)
مطلب پیشنهادی برای شما: نقد فیلم استن و الی: لورل و هاردی بازنمای تضادهای فرهنگی طبقه متوسط
شاید به عنوان نتیجه‌ی فرعی تهدید سرخ، که با ترس طبقه متوسط همراه بود، کو کلاس کلان (Ku Klux Klan) ظهور کرد. Ku Klux Klan که معمولاً KKK یا Klan نامیده می شد، یک گروه نفرت از سوپرماسیست‌های سفید‌پوست آمریکایی با هدف اصلی آمریکایی‌های آفریقایی‌تبار است. این گروه در سه دوره مجزا در مقاطع مختلف در زمان تاریخ ایالات متحده وجود داشته است اعضای کلان، به چهار میلیون نفر رسید.
فیلم تولد یک ملت (The Birth of a Nation)، تجمع عمومی ترسی بود که لا اقل چهار میلیون آمریکایی به ان خو داشتند. اما این تنها فیلمی نبود که به مساله وحشت از یک انقلاب مردمی پرداخت. تعدادی فیلم سینمایی از جمله فیلم خسارت (1920) از والاس ورسلی، عمیقا بر این ترس ساخته شد.
مضامین فیلم‌های کمدی قرن بیستم
مقایسه‌های گوناگون بین تجارت، صنعت و مذهب، تا اواسط دهه‌ی 1920 در دنیای سیاست و نمایش (سرگرمی)، رواج داشت. به عنوان پادزهر وحشت از انقلاب به طبقات پایین، افسانه به وجود آمدکه حرف‌ه تجارت حامی کارگر آمریکایی است. اما راه این نظر توسط نظریه‌ی رفاه‌طلبی مسدود شد. هربرت هوور در اوج رونق اقتصادی در سال 1928 به عنوان رئیس جمهور آمریکا انتخاب شد و برنامه کار او چنین بود: “چهار سال دیگر برای رفاه”
اسطوره‌هایی که در طول این دوره از تاریخ شکل گرفتن، به روشنی در فرهنگ عامه‌ی مردم آن عصر، به ویژه در فیلم‌های کمدی سال‌های 1920 نشان داده شده‌است. دوره‌ی 1918 تا 1927 شاهد ظهور اتوموبیل و پادشاهی فورد در آمریکا بود. اتوموبیل و سازوکارهایش غالبا بر فیلم‌های کمیک این دوره حاکمیت دارد.این فیلم‌ها ایده‌های امکان و اشتیاق را نشان می‌دهند و در عین حالا این ترس را مطرح می‌کنند که ماشین مکانیکی از انسان مهم‌تر است و ماشین جای انسان را خواهد گرفت.
کمدی‌های مک سنت (Mack Sennett)، پیش از سال 1919 تقریبا موضوعی از عشق و نفرت از اتومبیل و قطار بود. در واقع ماشین‌ها غالبا در فیلم‌های سینت جای هر چیز را اشغال می‌کند و به هنر‌پیشه‌های او تبدیل می‌شوند. انسان‌هایی که توسط ماشین حمل می‌شوند، اغلب ناتوان از تسلط (کنترل) بر خود هستند. آن‌ها قربانیان ماشینی هستند که ظاهرا تازه پا به عرصه وجود گذاشته است. نتیجه‌ی این نگاه، اغتشاش و گیجی برای تماشاگر بود که رهایی از آن با خنده میسر می‌شد.
اسطوره دیگری که بر فیلم‌های ساخته‌شده بین سال‌های 1918 تا 1928 اثر گذاشت، پیامد ظهور رادیو بود. اولین پخش منظم برنامه‌های رادیویی در سال 1920 صورت گرفت. تا 1922، تعداد ایستگاه‌های رادیویی به 220 رسید. شخصیت‌های رادیویی خیلی زود ظاهر شدند و تبلیغات رادیویی به یک نیروی اجتماعی تبدیل شد. رفاه اقتصادی و افزایش اوقات فراغت برای طبقات متوسط منجر به تبلیغات فزاینده لذت پرستانه شد که بر خواست‌های بازگشت جوانی و کسب موفقیت‌هی جنسی متمرکز بود
این الگوهای تبلیغاتی تا دهه 90 هم‌چنان ادامه داشته است. این الگو اساس بر محتوای فیلم‌ها و رسانه‌های آمریکا مسلط بوده‌است. به هر حال در سال‌های 1920 تمایل به کسب آن‌چه رادیو (و فیلم‌های سینمایی) وعده می‌داد، هسته اصلی فیلم‌های چاپلین، کیتن، لنگدون، لورل هاردی و لوید بوده است.
آغاز و پایان کمدی قرن بیستم آمریکا
از طریق تلاش‌های هر یک از کمدین‌های سال‌های 1920، یک سبک کمدی فردی برجسته شد. کمدی در این شیوه حاصل تلاش دسته‌جمعی نبود. این مردان که سنت فرد گم شده در جامعه را آغاز کردند، نقشی کاملا مشخص و در عین حال اندکی عجیب داشتند.
آدم‌های مسخره‌ای که زیر پا لگدمال شذه‌اند و فشار شوخی و مسخرگی، اکثرا جای خود را به هم‌دردی می‌دهد. آن‌ها در فیلم‌هایشان انسان تنها را به نمایش می‌گذارند. مردی در مقابل جامعه‌ای پر هرج و مرج که به سرعت به سوی تولید انبوه و ماشینی‌شدن می‌رود.
نظرات کاربران